niedziela, 21 czerwca 2009

2009 - Rok rocznic

1989 rok był rokiem przełomowym nie tylko dla Polski.
Pytani o minione lata, głównie narzekamy. Nagle okazuje się, że wszyscy
oczekiwali jakiegoś cudu- będzie wolność, równość, braterstwo i forsa.
A tu okazało się, że to nowe życie w niczym nie przypomina programu
rozrywkowego- ani lekkie, ani łatwe, ani przyjemne.
Ale proponuję, by wychylić nos z własnego podwórka i popatrzeć np. na
Bułgarię. Dlaczego na Bułgarię? Bo często i chętnie tam jezdziliśmy.
10 listopada 1989 roku został odsunięty od władzy Todor Żiwkow. Był
to koniec 45-letnich komunistycznych rządów. Należy pamiętać, że
Bułgaria była najbardziej posłusznym wschodnioeuropejskim satelitą
Moskwy. W krótkim czasie wprowadzono demokratyczne reformy,
zniesiono surową cenzurę w mediach, opozycjoniści i "wrogowie ludu"
przestali znikać bez śladu. Wyłoniono w wolnych wyborach parlament,
przyjęto nową konstytucję , która ustanowiła system wielopartyjny i
zagwarantowała prawa wszystkich obywateli , zaczęła się szybka libe-
ralizacja gospodarki.
Rozwiązanie RWPG (Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej)pozbawiło
Bułgarię łatwo dostępnych rynków zbytu, podtrzymujących dotych-
czasową gospodarkę planową.Gwałtownie wzrosło bezrobocie, a inflacja
w 1991 roku sięgnęła 473%, pochłaniając oszczędności obywateli i
wpędzając większość z nich w skrajną nędzę. System finansowy był
obciążony miliardowymi zagranicznymi długami zaciągniętymi przez
partie komunistyczną i był na krawędzi bankructwa.
W Bułgarii prawo gospodarcze albo wogóle nie istniało, albo było
mocno przestarzałe i powstała sytuacja sprzyjająca rozkwitowi zorga-
nizowanej przestępczości. Bezkarnie wymuszano okupy, przemycano
paliwa, papierosy, narkotyki, kradzione samochody, prano pieniądze,
wyprowadzano środki z państwowych firm i banków. W końcu lat 90.
czarny rynek dawał od 30 do 35 % PKB.
Rozkwit mafii w postkomunistycznej Bułgarii oparty był na "systemie
państwowej kontrabandy". W latach 60. bezpieka bułgarska założyła
KINTEX, firme handlową sprzedającą broń i sprzęt wojskowy do
Afryki i na Bliski Wschód. W końcu lat 70. jej oddział pod nazwą
Ukryty Przewóz zajmował się szmuglowaniem złota, papierosów i
innych towarów.Korzystając ze swego centralnego położenia na
Bałkanach, Bułgaria kontrolowała prawie 80% przerzutu narkotyków
między Azją a Europą, a wszystko pod kontrolą rządu Żiwkowa.
W owym pamiętnym dniu 10 listopada 1989 roku dygnitarze wysokiego
szczebla nie tyle zrezygnowali z władzy, co sami sprywatyzowali
państwo, którym uprzednio rządzili. Komunistyczna dyktatura zmieniła
się w kapitalistyczny monopol. Nowi rządzący wsparli rodzącą się mafię.
Od połowy lat 90. w Bułgarii prawie codziennie dochodziło do gangster-
skich porachunków. Na liście ofiar znalezli się nie tylko członkowie
mafii, ale i prezesi klubów piłkarskich, sportowcy, bankierzy, agenci
ubezpieczeniowi, urzędnicy celni a nawet były premier Andrej Łukanow.
Zabójstwa na zlecenie stały się "najskuteczniejszym i najtańszym sposo-
bem rozwiązywania poważnych problemów ekonomicznych" -taką
opinię zawierał raport Centrum Badań nad Demokracją z 2007 roku.
Bułgaria stała się znana jako "Sycylia Bałkanów".
W Sofii i Brukseli oczekiwano, że sytuacja ulegnie zmianie, po wejściu
Bułgarii do Unii Europpejskiej. Owszem, w pewnym sensie uległa zmia-
nie, bo mafia rozszerzyła z początkiem nowego stulecia swoją dotych-
czasową działalność na oszustwa podatkowe, spekulacje nieruchomo-
ściami, defraudację unijnych funduszy akcesyjnych i machinacje przy
zamówieniach publicznych. Pojawili się też nowi gracze, luzno związani
z przestępczością lat 90., którzy akceptowani przez władzę wykorzy-
stali zdobyty kapitał do zmonopolizowania takich branż jak telekomu-
nikacja i elektryczność, dostawy wody, wywóz śmieci.
Niemiecki dziennikarz śledczy, Jurgen Roth napisał w swej nowej
kontrowersyjnej książce "Nowe bułgarskie demony" :funkcjonariusze
państwa i przestępcy to ci sami ludzie".
A opozycyjny parlamentarzysta ,Jane Janewi, powiedział niedawno:
"Przez ostatnich 20 lat nie było w Bułgarii systemu sprawowania
władzy.To niby-państwo. Istnieje teraz niebezpieczeństwo, że
mafia całkowicie przejmie kontrolę nad krajem".
Czasem dobrze jest poczytać co przez te 20 lat działo się w byłych
Krajach Demokracji Ludowej - prawda?

Wyrównaj z obu stron